Cryptocurrency ialah medium pertukaran digital yang menggunakan kriptografi sebagai cara keselamatan.
Dengan lebih daripada satu dekad rekod prestasi, mata wang kripto jelas lebih daripada satu trend. Tetapi mereka masih disalahertikan oleh ramai, dan keraguan kekal tentang nilai sebenar dan kegunaan praktikalnya.
Ia semakin mungkin untuk membuat pembelian dengan mata wang kripto. Tahun lepas, sebagai contoh, gergasi pembayaran PayPal mengumumkan perkhidmatan yang membolehkan pelanggan UKnya membeli, memegang dan menjual mata wang kripto melalui akaun mereka.
Pelabur arus perdana juga berminat dengan mata wang kripto. Dalam apa yang dipanggil "lindung nilai risiko mata wang dan pasaran," firma pelaburan Ruffer membelanjakan kira-kira £550 juta (atau 2.5% daripada £20 bilion yang diuruskannya) membeli bitcoin pada musim panas lalu.
Walau bagaimanapun, kebimbangan mengenai keselamatan mata wang kripto sebagai kelas aset kekal menjadi tumpuan bagi pengawal selia kewangan di seluruh dunia. Mata wang kripto dan gelagatnya yang tidak menentu telah menyebabkan badan pemerhati kewangan UK, Financial Conduct Authority, menggambarkannya sebagai "pelaburan spekulatif berisiko tinggi".
“Jika anda melabur dalam aset kripto,” ia memberi amaran, “anda harus bersedia untuk kehilangan semua wang anda.”
Melabur dalam aset crypto adalah spekulatif dan dana anda berisiko serta-merta. Jika berlaku kesilapan, anda tidak berhak mendapat pampasan.
Bagaimanakah mata wang kripto dikawal?
Jawapan ringkasnya ialah mereka berada di luar skop teknologi blockchain, yang akan kita bincangkan kemudian.
Secara lebih asas, status undang-undang semasa mata wang kripto berbeza dari negara ke negara. Walaupun penggunaan mata wang kripto tidak dihadkan dalam EU, beberapa negara, seperti Turki, telah melarang pembayaran mata wang kripto.
FCA ialah pengawal selia kewangan UK. Pendiriannya jelas apabila ia memberi amaran kepada pelabur bahawa “jika anda…membeli aset kripto, anda mungkin tidak boleh menggunakan Perkhidmatan Ombudsman Kewangan atau Skim Pampasan Perkhidmatan Kewangan.”
FSCS ialah program bot penyelamat yang menyelamatkan pengguna sekiranya berlaku malapetaka kewangan, seperti kebankrapan pembekal.
Pada Disember 2020, FCA juga menasihatkan pelanggan firma aset kripto untuk menyemak status pembekal mereka dan memastikan mereka dibenarkan untuk meneruskan perdagangan di bawah peraturan pendaftaran yang disemak oleh pengawal selia.
Bagi pembekal yang tidak dapat mengesahkan sama ada mereka beroperasi di bawah peraturan baharu, pengawal selia menasihatkan pelanggan untuk menarik balik pegangan mereka.
Bagaimanakah mata wang kripto berfungsi?
Kebanyakan mata wang kripto beroperasi tanpa sokongan mana-mana pihak berkuasa seperti bank pusat atau kerajaan. Ini pada asasnya berbeza daripada mata wang tradisional seperti GBP atau USD.
Cara mata wang kripto berfungsi bukanlah jaminan kerajaan, tetapi disokong oleh apa yang dipanggil teknologi blockchain (lihat di bawah).
Mata wang kripto tidak wujud sebagai timbunan fizikal wang kertas atau syiling, tetapi terhad kepada internet. Fikirkan mereka sebagai token maya yang nilainya ditentukan oleh kuasa pasaran yang dijana oleh mereka yang ingin membeli atau menjualnya.
Terdapat dianggarkan lima ribu mata wang kripto hari ini. Bitcoin adalah yang terbesar, dengan had pasaran sekitar £350 bilion pada Julai 2022.
Permodalan pasaran mata wang kripto adalah sama dengan harga unit mata wang didarab dengan bilangan unit yang wujud. Mata wang kripto utama lain termasuk Ethereum, yang mempunyai had pasaran sekitar £130 bilion pada Julai 2022.
Mata wang kripto boleh dibeli dengan wang tunai tradisional seperti pound British dan kemudian digunakan untuk membeli lebih banyak barangan dan perkhidmatan harian dengan diri mereka sendiri. Mata wang kripto mempunyai nilai yang sama di setiap negara, memudahkan pemindahan orang ke orang di seluruh dunia sambil menafikan isu kadar pertukaran.
Malah, hanya sebilangan terhad bitcoin wujud—mata wang kripto disamakan dengan bentuk digital aset seperti emas, di mana simpanan nilai yang sepatutnya dikawal oleh undang-undang bekalan dan permintaan.
Pada masa ini, itulah kelebihan utama mata wang kripto: Ia boleh didagangkan di bursa, sama seperti cara pelabur pasaran saham membeli dan menjual saham dan komoditi lain.
Apakah teknologi blockchain?
Pada asasnya, blockchain adalah sejenis pangkalan data. Blockchain mula-mula mendapat perhatian sebagai teknologi asas Bitcoin apabila mata wang kripto pertama kali dibincangkan dalam kertas 2008 mengenai sistem tunai elektronik peer-to-peer.
Penulis kertas itu ialah Satoshi Nakamoto, yang dipercayai nama samaran untuk individu atau kumpulan orang. Sebahagian daripada reka bentuk mata wang kripto bermakna hanya 21 juta bitcoin yang akan dicipta.
Blockchain pada dasarnya adalah rekod awam bagi setiap transaksi Bitcoin yang berlaku. Rekod data diedarkan merentasi berbilang komputer dan tidak boleh dimanipulasi atau ditukar kemudian. Menurut penyokong mata wang kripto, transaksi blockchain lebih selamat daripada mekanisme pembayaran tradisional.
Video pendek dari Bank of England menunjukkan proses blockchain dengan lebih terperinci dan menerangkan cara "perlombongan" berfungsi dan mekanisme menjana unit mata wang baharu seperti bitcoin.
"Perlombongan" ini memerlukan banyak kuasa pengkomputeran dan oleh itu menggunakan banyak tenaga. Pencinta alam sekitar telah memberi amaran bahawa percambahan mata wang kripto boleh memberi kesan besar kepada usaha global untuk mengurangkan penggunaan tenaga.
Bagaimana untuk membeli mata wang kripto?
Tempat yang paling biasa untuk membeli Bitcoin dan mata wang kripto lain adalah di bursa khusus. Ini termasuk pelbagai platform dagangan dan aplikasi yang membolehkan pelabur membeli mata wang kripto menggunakan mata wang tradisional dan/atau mata wang kripto lain.
Menurut penyelidikan oleh FCA, sekitar tiga perempat daripada warga Britain yang membeli mata wang kripto berbuat demikian melalui pertukaran dalam talian.
Untuk membuka akaun, bakal peniaga sering diminta memberikan butiran pasport, nombor telefon dan alamat e-mel. Kos urus niaga mungkin berbeza dari pertukaran ke pertukaran. Sesetengah penyedia mengenakan bayaran tetap bagi setiap transaksi, manakala yang lain mengenakan peratusan daripada jumlah urus niaga.
Bagaimanakah mata wang kripto berkembang?
Seperti yang kita sedia maklum, prestasi mata wang kripto boleh berubah-ubah dengan naik turunnya roller coaster. Pada tahun 2013, satu bitcoin bernilai hanya beberapa dolar. Pada masa penulisan (Julai 2022), harganya adalah sekitar $22,000. Peningkatan yang besar daripada 9 tahun yang lalu, tetapi jauh daripada paras tertinggi sepanjang masa iaitu hampir $68,000 yang ditetapkan pada penghujung tahun 2021.
Minat UK dalam mata wang kripto
Pada musim panas 2020, FCA mengeluarkan kajian tentang permintaan yang semakin meningkat untuk mata wang kripto di UK.
FCA menganggarkan bahawa hampir 2 juta orang dewasa memiliki mata wang kripto, walaupun keputusan menunjukkan bahawa sekitar tiga perempat daripada pengguna memiliki mata wang kripto bernilai £1,000 atau kurang.
Menurut FCA, sebab paling biasa untuk memegang mata wang kripto adalah untuk "berjudi, membuat atau kehilangan wang."
Dalam tujuh bulan pertama pandemik Covid-19 pada 2020, lebih 1 juta orang dewasa meningkatkan pegangan aset berisiko seperti mata wang kripto, menurut FCA.
Apa yang berlaku seterusnya?
Malah sebelum pergolakan pandemik 2020, mata wang kripto telah dikepung oleh soalan tentang keselamatan, kegunaan praktikal dan daya maju jangka panjangnya. Akibatnya, pengawal selia kewangan telah berulang kali mengeluarkan amaran jelas bahawa orang ramai harus melabur dalam ruang ini dengan sangat berhati-hati.
Apabila lebih banyak firma pelaburan arus perdana menerokai ruang mata wang kripto, kita mungkin melihat aset digital meningkat dalam nilai, menjadi normal dan menjadi lebih meluas.
Beberapa bank pusat, termasuk Nigeria, telah melancarkan mata wang digital mereka sendiri, walaupun kemajuan telah lebih perlahan dalam bidang utama blok ekonomi seperti Amerika Syarikat dan Kesatuan Eropah.
Dalam masa yang tidak menentu yang kita hadapi, keseluruhan konsep mungkin menjadi rapuh atau tidak mampan dalam menghadapi cabaran yang tidak dijangka.
Untuk menghuraikan pengawal selia: "Pembeli berhati-hati."
